Cunda Adası, Balıkesir ilinin Ayvalık ilçesine köprüyle bağlı zengin tarihi olan bir adadır. Rumlar, uzun yıllar Cunda Adası’nda hakimiyet sürmüştür. Mübadeleden sonra Rumlar’dan boşalan evlere Girit ve Midilli Adalarından gelen Müslüman Türkler yerleştirilmiştir. Cunda gezilecek yerler makalesine geçmeden belirtmek gerekir ki; Halen halkın çoğunluğu Rumca ve Yunanca bilip konuşmaktadır. Farklı kültürlerin hüküm sürdüğü adanın kendine has bir dokusu vardır.
Yılın her mevsimi birçok yerli ve yabancı turistin geldiği Cunda gezilecek yerler bakımından oldukça zengindir. Rum mimarisinin hakim olduğu adada Osmanlı tarzı binalarda bulunmaktadır. Rum evlerinin farkı kapı ve pencerelerinin blok taşlar ile çevrelenmiş olmasıdır. Binalar volkanik bir taş olan sarımsak taşından inşa edilmiştir. Taşları yapıştırmak için yumurta akı içeren bir harç kullanılmıştır. Sağlamlığı ve dayanıklılığı yüksek olan Rum Evleri, günümüze kadar ayakta kalmıştır.
Cunda Gezilecek Yerler Aşıklar Tepesi
Cunda gezilecek yerler listesinde öncelikle Aşıklar Tepesi’nden bahsetmek gerekir. Muhteşem bir manzaraya sahip tepe, adanın simgesi haline gelmiştir. İlk yel değirmeni bu tepede inşa edilmiştir. Rahmi Koç tarafından 2007 yılında restore edilen yel değirmeni günümüzde kütüphane ve kafe olarak kullanılmaktadır.
Agios Yannis Kilisesi
Agios Yannis Kilisesi, Aşıklar Tepesi’nin önemli tarihi binalarından biridir. Günümüze harap bir şekilde gelmiş olsa da başarılı bir şekilde Rahmi Koç tarafından restore edilmiştir. Sevim ve Necdet Kent Kitaplığı’na dönüştürülmüştür. Tarihi yapıda, Ayvalık tarihini anlatan kitaplar, ikonalar ve kilise eşyaları sergilenmektedir.
Taksiyarhis Kilisesi
Taksiyarhis Kilisesi, GÜNÜMÜZDE Rahmi Koç Müzesi olarak hizmet vermektedir. 1873 yılında inşa edilen kilise, zamanında Müslüman ve Hristiyanların birlikte yaşadığı bölgede bulunmaktadır. Neo klasik mimaride inşa edilen yapı tek kapılı ve bazilika tipindedir.
Patricia
Cunda Adası’nın bir başka görülmesi gereken yeri Patricia’dır. Adanın kuzeyinde bulunan iki eski Rum köyünün ortak adıdır. Issız sahili mutlaka görülmesi gereken yerlerdendir. Suyu oldukça berrak muhteşem bir sahil olan Patricia Koyu Cunda gezilecek yerler listesinde önemli bir yerdedir.
Kız Okulu
Cunda Adası Kız Okulu, 1873 yılında inşa edilmiştir. Yaklaşık 50 yıl eğitim merkezi olarak kullanılmıştır. Günümüzde kültür merkezi olarak kullanılmaktadır.
Agia Triyada Kilisesi
Agia Triyada Kilisesi, Cunda gezilecek yerler listesinde önemli bir yere sahiptir. 1858 yılında inşa edilmiştir. Adanın ilk kilisesidir. Yapımında bölgenin yerel taşı olan sarımsak taşı kullanılmıştır. Maalesef sadece 3 duvarı sağlam kalmıştır.
Cunda Gezilecek Yerler Selina Manastırı
Selina Manastırı, Cunda Adası’nın kuzeyinde Patricia koyunun en ucunda bulunmaktadır. 1780 yıllarında inşa edildiği düşünülmektedir. Manastırın avlusunda sarımsak taşı kullanılarak inşa edilmiş kilise bulunmaktadır. 2009 yılında Suzan Sabancı tarafından satın alınmış ve restore edilmiştir. Ay ışığı manastırı olarak da bilinen yapı Cunda gezilecek yerler listesinde yerini almaktadır.
Cunda Sahili, Cunda’nın en hareketli merkezidir. Mevlana Caddesi olarak bilinen sahil araç trafiğine kapalıdır. Gece hayatının en hareketli olduğu yerdir. Sahil başlangıcında Despot Evi bulunmaktadır.
Cunda Gezilecek Yerler Despot Evi
Cunda gezilecek yerlerden biri de bu Despot Evi’dir. Despot, Rum Ortodoks din adamlarının sahip olduğu bir rütbedir. Yunanistan devlet olduğunda halkın sevinçle verdiği bağışları alarak Cunda’ya gelen Despot, bu yapıyı inşa etmiştir. Despot ölünce bina Osmanlılara geçmiş ve hükümet binası olarak kullanılmış. Daha sonra ilkokul ve öksüz evi olarak kullanılan Despot Evi, günümüzde turistlerin ilgisini çeken önemli tarihi yapılardan biridir.
Cunda Gezilecek Yerler Tımarhane Adası
Geçmişte içkiyi fazla kaçıranlar bu adaya bırakılırmış. Bunun nedeni adanın sert rüzgarlı olması imiş. Böylelikle sarhoşlar hemen kendilerine gelirmiş. Tımarhane Adası’nda Agia Paraskevi manastırı bulunmakta. Manastırın bu gün ki durumu bakımsız ve sadece bir kısmı kalmış.
Taş Kahve
Cunda Adası’na gidip de deniz kıyısında ki Taş kahveye uğrayıp bir kahve içmeden dönülmez. 150 yıllık Kahve, Neo klasik tarzda taş binadır. Camları vitray olan kahve yüksek tavanlı olup, içinde kuşların uçtuğu bir mekandır. Cunda listesinde önemli bir yere sahiptir.
Cunda Tekne Turları
Cunda gezilecek yerlerden bahsederken tekne turları ile ada çevresini gezmenizi öneriyoruz. Pınar Adası, Kara Ada etrafında muhteşem manzara eşliğinde tur atarak, Yeşil Koy ve Akvaryum Koyu’ nda denize girilebilmektedir. Tekne turları Cunda Sahilden yapılmaktadır. Hem grup tekneleri hem de kiralık tekneler bulunmaktadır.
Denize Girilebilen Yerler
Ortunç, Pateriça, Çataltepe Plajı’dır.