Amasya, Karadeniz Bölgesi’nin Orta Karadeniz Bölümü’nde bulunmaktadır. 7 tana ilçesi, 20 tane beldesi ve 349 köyü bulunmaktadır. Karadeniz’in en güzel illerinden olan Amasya, hem doğası hem de tarihi eserleri ile görülmeye değer özelliklere sahiptir. Köklü bir tarihi olan Amasya gezilecek yerler sayısı oldukça fazladır.
Amasya Gezilecek Yerler – Borabay Gölü
Amasya gezilecek yerler denince ilk akla gelen yerlerden biridir Borabay Gölü. Taşova İlçesi sınırları içinde olan gölün rengi zümrüt yeşilidir. Etrafında kayın, sarıçam, kestane ve sedir ağaçları ile kaplıdır. Dere suları ile beslenen gölün ana kaynağı tabanından göle karışmaktadır. 900 metre uzunluğunda, 300 metre genişliğinde ve 25 metre derinliğinde ki Borabay Gölü, doğu, batı yönünde uzanan vadide bulunmakta ve ormanlık alanda bulunmaktadır. Göl çevresinde konaklamak için kamp alanları ve bungalov tipi evler yanı sıra piknik alanları, yürüyüş yolları ve kafeteryalar bulunmaktadır.
Amasya Kral Kaya Mezarları
Kral Kaya Mezarları, Amasya Kalesi eteklerinde bulunmaktadır. Helenistik Dönemde başkent olan Amasya’yı yöneten Pontus Krallarına ait olan bu mezarlar, düz bir duvar gibi uzanan kalker kayalara oyularak inşa edilmiştir. Mezarlara ulaşmak için yine kayaların oyulması ile yapılan yol ve merdivenler kullanılmaktadır. Yapılan arkeolojik çalışmalarda 21 tane mezar olduğu tespit edilmiş ancak günümüze birkaç tane mezar ulaşabilmiştir.
Amasya Gezilecek Yerler – Yalıboyu Evleri
Gene Amasya gezilecek yerler için; Amasya’nın merkezinden geçen Yeşilırmak Nehri’nin kenarında, tarihi sur duvarlarının üstünde Yeşilırmak kenarında, tarihi sur duvarları üzerine inşa edilmiş ahşap ve kerpiç dolgulu evlerdir. Çatıları oluklu kiremit ile örtülüdür. Geleneksel Osmanlı evlerinin tipik örnekleri olan bu evler, bitişik olarak tek ya da iki katlı yapılmışlardır. Avlusu ve iç bahçesi olan bu Amasya evlerinin bazılarında köşk olarak adlandırılan şahnisler bulunmaktadır.
Amasya Arkeoloji Müzesi
Müzede 13 farklı medeniyetin eserleri sergilenmektedir. Bunlar Geç Neolitik ve Erken Kalkolitik Çağ’dan başlayarak Tunç Çağı, Hitit, Urartu, Frig, İskit, Pers, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerine ait tarihi eserlerdir. Ayrıca müze binasının bahçesinde de aynı dönemlere ait taş eserler sergilenmektedir. Müze binası bahçesinde bulunan Selçuklu Sultanı I. Mesud’a ait olan türbede de 14. yüzyıl İlhanlılar Dönemine ait mumyalar bulunmaktadır. Bu mumyalar Amasya’da nazırlık ve emirlik yapmış kişi ve yakınlarına aittir.
Amasya Kalesi
Amasya’nın kuzey bölümünde ki Harşena Dağı üzerinde bulunmaktadır. Üzerine inşa edildiği kayanın rakımı 700 metredir. Kalenin yapımı ile ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı kaynaklara göre kaleyi Pontus Kralı Mithridates, bazılarına göre de Kumandan Harsana yaptırmıştır.
Amasya Kalesi, birçok medeniyet tarafından kullanılmış ve 1075 yılında Türklerin Amasya’yı fethi ile Türk egemenliğine geçmiştir. Kalede Yeşilırmak kıyısına kadar sekiz savunma kademesi ve ortasında kayaya oyulmuş dehliz bulunmaktadır. Tepe noktası kesme, sur duvarları moloz taşlardan inşa edilmiştir. Kale içinde sarnıçlar, su depoları, hamam kalıntıları ve kayaya oyulmuş Pontus Kral Mezarları bulunmaktadır.
Yedi Kuğular Kuş Cenneti (Yedikır Baraj Gölü)
Amasya merkezine 35 km uzaklıkta ki Suluova ilçesinde bulunmaktadır. 900 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Bunun 600 hektarı göldür. Yedikır Baraj Gölü, birçok kuş türünün konaklama alanı haline gelmiş ve 1989 yılında Yaban Hayatını Koruma Sahası ve SİT alanı olarak ilan edilmiştir. Bölgede piknik alanları bulunmaktadır.
Sabuncuoğlu Şerefeddin Tıp ve Cerrahi Tarihi Müzesi
1308-1309 yılında İlhanlı Hükümdarı Sultan Mehmet Olcaytu ve Uduz Hatun adına, hastaların tedavisi amacı ile inşa edilmiş Bimarhane binasıdır. Yakutiye Mahallesinde Yeşilırmak Nehrine paralel uzanan caddede bulunan müzede dikdörtgen bir avlu bulunmaktadır. Avlu etrafında iki revak bulunmaktadır. İki eyvanlı bir yapıdır. Çatısı tonoz olarak kapatılmıştır. Yapının ön cephesi sanatsal açıdan çok değerlidir. Selçuklulara ait sütun başlıkları kullanılmıştır. Kesme taştan inşa edilen binanın iki köşesinde silindir şeklinde dayanaklar bulunmaktadır.
2011 yılında müzeye dönüştürülen bina, Anadolu’da müzikle tedavi yapılan ilk hastanedir. Müzede Şerefeddin Sabuncuoğlu‘nun kullandığı cerrahi aletleri kendi çizimlerinden esinlenerek yeniden oluşturmuş olarak sergilenmektedir.
Burmalı Minare Camisi ve Cumudar Türbesi
Cami, Selçuklu Veziri Necmeddin Ferruh Bey ve kardeşi Haznedar Yusuf Bey taraından 1242 yılında yaptırılmıştır. Bir deprem iki yangın geçiren yapının minaresi tamamen yok olmuş ve caminin güçlü taş yapısına bir biçimde yeniden yapılmıştır. Dönerek minarenin etrafını saran yivlerden dolayı camiye Burmalı Minare Cami denmiştir.
Cami girişinin sol tarafında kare zemin üzerine sekizgen yapılı Cumudar Türbesi bulunmaktadır. Burada Amasya’da nazırlık yapmış Şehzade Cumudar’a ait mumya bulunmuştur. Mumya Amasya Müzesi’ne taşınmış ancak türbenin ismi Cumudar Türbesi olarak kalmıştır.
Aynalı Mağara
Amasya’ya 3 km uzaklıkta olan mağara, en iyi işlenmiş kaya mezarlarındandır. Düz bir kayaya oyulmuş 9,8 metre genişliğinde ve 13 metre yüksekliğindedir. Dış cephesi perdahlanmış olduğu için güneş ışığı vurduğunda parlamaktadır. Bu yüzden Aynalı Mağara adını almıştır. Milattan Önce 2. Yüzyıl Helenistik Çağda Amasya’da yaşamış olan Mitra Rahibi Tes’in anıtsal mezarıdır.
Mezar odası dikdörtgen şeklindedir. Girişin sağ tarafında mezar nişi bulunmaktadır. Daha sonra 11. Yüzyılda Bizanslılar tarafından keşişhane olarak kullanılan mezar odası duvarlarında renkli resimler bulunmaktadır. Tonozda 12 havari tasviri bulunmaktadır. Bunların 6 tanesi sağ tarafta 6 tanesi sol taraftadır.
Amasya Gezilecek Yerler – Amasya Taşhan
1699 yılında inşa edilen han, Mutasarrıf Rahtuvan Hacı Mehmet Paşa tarafından Mimar Mehmet Kalfa’ya yaptırılmıştır. Giriş kapısının üzerinde kitabesi bulunmaktadır. Kapının her iki yanında dükkanlar bulunmaktadır. İçinde geniş bir avlu bulunan yapı iki katlıdır. İkinci kat avlunun kemerleri üzerine yapılmıştır. Günümüzde ikinci katı oldukça harap halde olsa da birinci katında ticarethane olarak kullanılan dükkanlar vardır.
Amasya Gezilecek Yerler – Kapı Ağası (Büyük Ağa) Medresesi
1488 yılında,Sultan II. Bayezid’in Kapı Ağası Hüseyin Ağa tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı medrese formundan uzak, Selçuklu mezar anıtlarında rastlanan sekizgen plan şeklinde inşa edilmiştir. Girişinde büyük yay kemerli bir kapı bulunmaktadır. Kapının yanlarında dikdörtgen nişlerden yapılmış dehlizler bulunmaktadır. Ortasında sekizgen avlu ve avlunun etrafında dörder sütun, sütunların üzerinde de sivri kemerli revaklar vardır. revakların üzeri tonozlarla örtülüdür. Revaklardan üzeri sekizgen kasnaklı kubbeyle örtülmüş öğrenci hücrelerine geçilmektedir. Ayrıca mescid ve dershane bulunmaktadır. Duvarları moloz taş ve tuğla kullanılarak örülmüştür. Oldukça güzel bir mimariye sahip olan Kapı ağası Medrese’si, Amasya’da görülmeye değer yapılardan biridir.
Şehzadeler Müzesi
Alçak Köprü’nün ayağında, Yeşilırmak Nehri’nin kıyısında bulunan müze, sur duvarlarının üzerine iki katlı olarak inşa edilmiştir. Amasya’da yaşamış şehzadelerin aslına uygun olarak yapılmış heykel ve resimleri, kıyafetleri ve eşyaları bu müzede sergilenmektedir.
Alçak Köprü
Romalılar Dönemi’nde inşa edilen Alçak Köprü, Kale ve çevresini Yeşilırmak’ın karşı kıyısına bağlamak için yapılmıştır. Düzgün kesme taşlar kullanılarak dört tane yüksek kemer oluşturularak inşa edilmiştir. Zaman içinde köprü ayakları nehir yatağına gömülmüş ve sadece kemerlerin üst kısmı kalmıştır. Amasya gezilecek yerler arasındadır.
1865 yılında Mutasarrıf Ziya Paşa, köprünün bu alçak kemerleri üzerine on bir ayaklı, ahşap, bir köprü yaptırmıştır. Bu yeni köprüde selle birlikte yok olmuştur. Mutasarrıf Ziya Paşa, yeniden aynı kemerlerin üzerine bir köprü daha yaptırmıştır.
Magdinus ve Helkıs Köprüleri
Sultan Bayezid Camisi önünde bulunan köprü ahşap malzemeden yapılmıştır. 968 yılında yaşanan taşkında yıkılan köprü yerine beton ayaklı ve demir gövdeli köprü inşa edilmiştir, Günümüzde Hükümet Köprüsü olarak bilinmektedir.
Kuzey ucunda saat kulesi bulunan Helkıs Köprüsü de Roma Döneminde inşa edilmiştir. Ahşap köprü, Osmanlılar zamanında birkaç kez onarılmıştır. 1940 yılında aynı yerine betondan bir köprü yapılmıştır.
Amasya Gezilecek Yerler – Tortumtay Türbesi
1278 yılında Amasya Valisi Seyfeddin Torumtay tarafından yaptırılmıştır. Kendisinin, çocuklarının ve torunlarının mezarları bu türbededir. Dikdörtgen planlı, üzeri tonozla örtülü, iki katlı olan türbenin yapımında kesme taş kullanılmıştır. Antalya mağaraları için tıklayabilirsiniz.